Listy klinické logopedie 2022, 6(2):62-70 | DOI: 10.36833/lkl.2022.0191126

Autostygmatyzacja w jąkaniu - badanie wstępne z wykorzystaniem polskiej adaptacji Skali postrzegania jąkania

Natalia Bauszek1, Katarzyna Węsierska2, 3
1 Centrum Logopedyczne w Katowicach, Polska, ul. Koszykowa 11a/1, 40-781 Katowice, Polska.
2 Dr hab. Katarzyna Węsierska, prof. UŚ, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytecka 4, 40-032 Katowice, Polska.
3 Fundacja Centrum Logopedyczne, ul. Łąkowa 31, 40-781Katowice, Polska

Artykuł prezentuje wyniki badania pilotażowego z wykorzystaniem polskiej wersji Skali postrzegania jąkania. Zjawisko stygmatyzacji w przypadku jąkania jest obecne i wywiera negatywny wpływ na jakość życia osób jąkających się. Celem opisywanego badania było rozpoznanie opinii tzw. podwójnych ekspertów na temat zjawiska stygmatyzacji i autostygmatyzacji w jąkaniu oraz poprawności polskiej adaptacji skali i potencjalnych możliwości jej stosowania w terapii osób dorosłych z jąkaniem. W tym badaniu jakościowym wzięło udział 7 respondentów - logopedów, psychologów, liderów ruchu samopomocy dla osób jąkających się, którzy mają osobiste doświadczenia związane z jąkaniem. Problem badawczy przyjął formę pytania: Jak respondenci oceniają rzetelność tłumaczenia skali i jej przydatność w procesie interwencji logopedycznej? W artykule przytoczono wybrane opinie respondentów oraz wskazano implikacje praktyczne podjętego badania.

Klíčová slova: stygmatyzacja/autostygmatyzacja, osoby dorosłe z jąkaniem, jąkanie, Skala postrzegania jąkania, badanie wstępne

Vloženo: 31. srpen 2022; Revidováno: 31. srpen 2022; Přijato: 29. září 2022; Zveřejněno: 14. prosinec 2022  Zobrazit citaci

ACS AIP APA ASA Harvard Chicago Chicago Notes IEEE ISO690 MLA NLM Turabian Vancouver
Bauszek N, Węsierska K. Autostygmatyzacja w jąkaniu - badanie wstępne z wykorzystaniem polskiej adaptacji Skali postrzegania jąkania. Listy klinické logopedie. 2022;6(2):62-70. doi: 10.36833/lkl.2022.019.
Sdílet...
Stáhnout citaci
  • BibTeX (.bib)
  • Bookends (.ris)
  • EasyBib (.ris)
  • EndNote (.enw)
  • EndNote 8 (.xml)
  • ISI WoS (.isi)
  • Medlars (.medlars)
  • Mendeley (.ris)
  • MODS (.xml)
  • Papers (.ris)
  • RefWorks (.txt)
  • RefManager (.ris)
  • RIS (.ris)
  • MS Word (.xml)
  • Zotero (.ris)
    • Zobrazit celý článek

    Reference

    1. Abdalla, F.A., St. Louis, K.O., 2012. Arab school teachers' knowledge, beliefs and reactions regarding stuttering. Journal of Fluency Disorders. 37(1), s. 54-69. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    2. Blanchet, P., Boroń, A., Chmielewski, G., Everard, R., Gładosz, Z., Haase, T., Jankowska-Szafarska, L., Ravid, B., St. Louis, K.O., Węsierska K., 2020. Sukces w terapii jąkania - czym jest i jak go osiągnąć - opinie "podwójnych ekspertów". W: K. Węsierska, M. Witkowski (red.), Zaburzenia płynności mowy: teoria i praktyka. T.2, s. 13-31. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
    3. Boyle, M.P., 2013. Assessment of stigma associated with stuttering: development and evaluation of the Self-Stigma of Stuttering Scale (4S). Journal of Speech, and Hearing Research. 56(6), s. 1517-1529. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    4. Boyle, M.P., 2014. Relationships between psychosocial factors and quality of life for adults who stutter. American Journal of Speech-Language Pathology. 24(1), s. 1-12. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    5. Boyle, M.P., 2015. Identifying correlates of self-stigma in adults who stutter: Further establishing the construct validity of the Self-Stigma of Stuttering Scale (4S). Journal of Fluency Disorders. 43, s. 17-27. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    6. Boyle, M.P., 2018. Enacted stigma and felt stigma experienced by adults who stutter. Journal of Communication Disorders. 73, s. 50-61. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    7. Boyle, M.P., Blood, G.W., 2015. Stigma and stuttering: Conceptualizations, applications, and coping. W: St. Louis, K.O. (red.) Stuttering Meets Stereotype, Stigma, and Discrimination: An Overview of Attitude Research. Morgantown: West Virginia University Press, s. 43-70.
    8. Boyle, M.P., Fearon, A.N., 2018. Self-stigma and its associations with stress, physical health, and health care satisfaction in adults who stutter. Journal od Fluency Disorders. 56, s. 112-121. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    9. Boyle, M.P., Milewski, K.M., Beita-Ell, C., 2018. Disclosure of stuttering and quality of life in people who stutter. Journal od Fluency Disorders. 58, s. 1-10. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    10. Cheasman, C., Everard, R., 2021. Akceptacja a jąkanie. W: K. Węsierska, H. Sønsterud (red.), Dialog bez barier - kompleksowa interwencja logopedyczna w jąkaniu, s. 159-178. Chorzów: Agere Aude.
    11. Chmielewski, G., 2015. Jakość wybranych czynników psychospołecznych a skuteczność terapii osób jąkających się. W: K. Węsierska (red.), Zaburzenia płynności mowy - teoria i praktyka, 1, s. 189-206. Katowice: Komlogo - Uniwersytet Śląski.
    12. Corrigan, P.W., Larson, J.E., Rüsch, N., 2009. Self-stigma and the "why try" effect: impact on life goals and evidence-based practices. World Psychiatry. 8(2), s. 75-81. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    13. Corrigan, P.W., Michaels, P.J., Vega, E., Gause, M., Watson, A.C., Rüsch, N., 2012. Self-stigma of mental illness scale-short form: reliability and validity. Psychiatry Research. 199(1), s. 65-69. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    14. Corrigan, P.W., Rafacz, J., Rüsch, N., 2011. Examining a progessive model of self-stigma and its impact on people with serious mental illness. Psychiatry Research. 189(3), s. 339-343. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    15. Corrigan, P.W., Watson, A.C., 2002. The paradox of self-stigma and mental illness. Clinical Psychology: Science and Practice. 9(1), s. 35-53. Přejít k původnímu zdroji...
    16. Craig, A., Blumgart, E., Tran, Y., 2009. The impact of stuttering on the quality of life in adult people who stutter. Journal of Fluency Disorders. 34(2), s. 61-71. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    17. Ficek, E., Jeziorczak, B., Węsierska, K., 2021. Poradnictwo logopedyczne dla osób jąkających się i ich rodzin. W: K. Węsierska, H. Sønsterud, (red.), Dialog bez barier - kompleksowa interwencja logopedyczna w jąkaniu. Wydanie polskie rozszerzone, s. 85-115. Chorzów: Agere Aude.
    18. Iverach, L., Jones, M., O'Brian, S., Block, S., Lincoln, M., Harrison, E., et al., 2009. Screening for personality disorders among adults seeking speech treatment for stuttering. Journal of Fluency Disorders. 34(3), s. 173-186. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    19. Plexico, L., Manning, W., Levitt, H., 2009a. Coping responses by adults who stutter: I. Protecting the self and others. Journal of Fluency Disorders. 34(2), s. 87-107. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    20. Plexico, L., Manning, W., Levitt, H., 2009b. Coping responses by adults who stutter: II. Approaching the problem and achieving agency. Journal of Fluency Disorders. 34(2), s. 108-126. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    21. St. Louis, K.O., 2015. Epidemiology of public attitudes toward stuttering. W: St. Louis, K.O., (ed.), Stuttering meets stereotype, stigma, and discrimination: An overview of attitude research, s. 7-42. Morgantown: West Virginia University Press.
    22. Weidner, M., St. Louis, K.O., 2021. Zmiana społecznych postaw wobec jąkania. W: K. Węsierska, H. Sønsterud (red.), Dialog bez barier - kompleksowa interwencja logopedyczna w jąkaniu, s. 117-157. Chorzów: Agere Aude.
    23. Yaruss, J.S., 2010. Assessing quality of life in stuttering treatment outcomes research. Journal of Fluency Disorders. 35(3), s. 190-202. Přejít k původnímu zdroji... Přejít na PubMed...
    24. Autor: Michael P. Boyle (2015)Tłumaczenie i adaptacja: Natalia Bauszek, Anna Szerszeńska, Marta Węsierska, Katarzyna WęsierskaProszę wskazać (poprzez zakreślenie kółkiem odpowiedniej cyfry), co Pani/Pana zdaniem większość społeczeństwa myśli na temat osób, które się jąkają w porównaniu z osobami, które się nie jąkają:W tej sekcji proszę wskazać na Pani/Pana przekonania na swój temat w porównaniu z osobami, które się nie jąkają, uzupełniając zdania zapisane pogrubionym drukiem:Wynik dotyczący świadomości stygmatyzacji jąkania: średnie odpowiedzi dla pozycji (itemów) 1-14, odwrotne wyniki dla pozycji 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9.
    25. Wynik dotyczący zgody na stygmatyzację: średnie odpowiedzi dla pozycji (itemów) 15-21, odwrotny wynik dla pozycji 16, 17, 20.Wynik dotyczący stosowania autostygmatyzacji: średnie odpowiedzi dla pozycji (itemów) 22-33, odwrotny wynik dla pozycji 23.Całkowity wynik stygmatyzacji: średnie sumy z podrozdziałów świadomości stygmatyzacji, zgody na stygmatyzację i stosowania autostygmatyzacji. Im wyższe wyniki, tym wyższy poziom autostygmatyzacji.Zaleca się, aby w kontakcie z osobami z jąkaniem, w celu zminimalizowania tendencyjności odpowiedzi, w odniesieniu do tego narzędzia używać nazwy Skala postrzegania jąkania.Ponadto podczas interpretacji wyników skali wskazane jest branie pod uwagę - oprócz wyniku ogólnego - również wyników uzyskanych w poszczególnych sekcjach skali.

    Tento článek je publikován v režimu tzv. otevřeného přístupu k vědeckým informacím (Open Access), který je distribuován pod licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC 4.0), která umožňuje nekomerční distribuci, reprodukci a změny, pokud je původní dílo řádně ocitováno. Není povolena distribuce, reprodukce nebo změna, která není v souladu s podmínkami této licence.


    Zpět na obsah